Mèo bị lở miệng: nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến mèo bị lở miệng:

1. Chấn thương do va đập hoặc vật sắc nhọn

Mèo thường tò mò và thích gặm các vật cứng như xương, đồ chơi, hoặc vô tình quệt phải các vật sắc nhọn như mảnh sành, cạnh nhựa, kim loại. Những tác động này có thể gây trầy xước niêm mạc miệng, chảy máu và hình thành vết lở loét nếu không được chăm sóc kịp thời.

2. Tiếp xúc với hóa chất độc hại

Các sản phẩm tẩy rửa, thuốc trừ sâu, dung dịch vệ sinh nhà cửa hoặc thậm chí hóa chất trong lông mèo có thể gây kích ứng niêm mạc khi mèo liếm phải. Hậu quả là viêm sưng, lở loét, thậm chí bỏng miệng. Ngoài ra, tiếp xúc hóa chất còn tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc cấp tính với biểu hiện nôn mửa, co giật hoặc sùi bọt mép.

3. Bệnh lý răng miệng

Các vấn đề về răng miệng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến lở miệng ở mèo, bao gồm:

• Viêm lợi, viêm chân răng
• Tích tụ cao răng, mảng bám
• Nhiễm nấm Candida hoặc vi khuẩn trong khoang miệng

Những bệnh lý này gây tổn thương mô mềm, đau nhức, chảy nước dãi có máu, hơi thở có mùi hôi và khiến mèo gặp khó khăn khi ăn uống.

4. Bệnh lý nội tạng mạn tính

Các bệnh về gan hoặc thận có thể làm tích tụ độc tố trong cơ thể mèo, lan truyền qua máu và gây viêm loét niêm mạc miệng, lưỡi, môi. Biểu hiện thường thấy bao gồm:

• Hơi thở hôi, niêm mạc tái nhợt hoặc vàng
• Mệt mỏi, bỏ ăn, sụt cân

Lở miệng ở những trường hợp này thường xuất hiện ở giai đoạn bệnh nặng và cần được chăm sóc y tế ngay.

5. Ung thư miệng

Ung thư biểu mô tế bào vảy (OSCC) là dạng ung thư miệng phổ biến ở mèo. Bệnh khởi phát với những vùng sưng nhỏ hoặc mảng loét lâu lành ở nướu, lưỡi hoặc hàm dưới. Khi khối u phát triển, mèo đau đớn, ăn uống khó khăn và tình trạng này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng nếu tế bào ung thư di căn.

6. Nguyên nhân do hệ miễn dịch phản ứng quá mức

Một số nghiên cứu cho thấy, hệ thống miễn dịch của mèo có thể phản ứng thái quá với mảng bám, vi khuẩn hoặc virus trong miệng, dẫn đến viêm loét mãn tính (FCGS – Feline Chronic Gingivostomatitis). Trong đó, virus calicivirus được xem là yếu tố góp phần phổ biến, trong khi các loại virus khác như FeLV hay FIV cũng có thể làm tăng nguy cơ nhưng không trực tiếp gây bệnh.

Dấu hiệu nhận biết mèo bị lở miệng

Các dấu hiệu có thể được phân loại theo ba nhóm chính: bên ngoài, bên trong miệng và ảnh hưởng đến sức khỏe, hành vi ăn uống như sau:

1. Dấu hiệu bên ngoài

• Chảy nước dãi nhiều bất thường: Mèo bị lở miệng thường tiết nhiều nước dãi, có thể đặc quánh và có mùi khó chịu, thậm chí lẫn máu trong những trường hợp nặng.
• Thay đổi hành vi: Mèo có thể liên tục dụi miệng vào sàn nhà, liếm môi hoặc cọ tay lên mặt để giảm khó chịu. Các bé mèo thường trở nên lừ đừ, mệt mỏi, ít hoạt động và lười chơi đùa.
• Hơi thở hôi: Miệng của mèo phát ra mùi hôi nồng bất thường, đây là dấu hiệu của viêm nhiễm trong khoang miệng, thường kéo dài và không cải thiện ngay cả khi vừa ăn hoặc sau khi vệ sinh răng miệng.

2. Dấu hiệu bên trong miệng

• Nướu sưng đỏ: Đây là một trong những dấu hiệu đầu tiên dễ nhận thấy. Nướu có thể mềm, nhạy cảm khi chạm và sưng to dọc theo chân răng.
• Xuất hiện vết loét: Những vết loét có thể có màu trắng, vàng hoặc đỏ xuất hiện trên lưỡi, nướu, má trong hoặc vòm miệng. Khi vết loét lan rộng, mèo sẽ đau đớn ngay cả khi nhai thức ăn mềm.
• Chảy máu hoặc mủ: Trong các trường hợp nghiêm trọng, nướu và lưỡi có thể chảy máu. Nếu vết loét bị nhiễm trùng, mủ vàng hoặc trắng sẽ xuất hiện, làm tăng nguy cơ đau nhức và sốt nhẹ.

3. Dấu hiệu liên quan đến sức khỏe và hành vi ăn uống

• Biếng ăn hoặc bỏ ăn: Do cảm giác đau rát trong miệng, mèo thường ăn chậm, nhai cẩn thận hoặc thậm chí từ chối thức ăn. Một số bé mèo chỉ liếm qua thức ăn mà không nuốt.
• Sụt cân nhanh chóng: Ăn uống khó khăn kéo dài khiến mèo thiếu dinh dưỡng, cơ thể suy yếu và cân nặng giảm rõ rệt trong thời gian ngắn.
• Âm thanh bất thường khi ăn hoặc chạm vào miệng: Mèo có thể phát ra tiếng rên rỉ, kêu nhỏ khi ăn hoặc khi bị chạm vào vùng bị lở loét. Đây là dấu hiệu cho thấy mức độ đau đớn đang nghiêm trọng.

SEN nên lưu ý: Nếu quan sát thấy một hoặc nhiều dấu hiệu trên, cần đưa mèo đến bác sĩ thú y ngay lập tức để kiểm tra và điều trị kịp thời. Việc can thiệp sớm giúp mèo giảm đau, hạn chế nhiễm trùng và tăng cơ hội hồi phục nhanh chóng.

Bạn có thể quan tâm: Mèo bị viêm phổi: dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

1. Vệ sinh răng miệng định kỳ

• Làm sạch khoang miệng nhẹ nhàng: Chủ nhân có thể sử dụng dung dịch sát khuẩn nhẹ chuyên dụng cho mèo hoặc nước muối sinh lý pha loãng để rửa miệng. Điều này giúp loại bỏ mảng bám thức ăn còn sót lại, hạn chế vi khuẩn sinh sôi và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
• Chải răng định kỳ: Nếu mèo chấp nhận, bạn có thể sử dụng bàn chải mềm và kem đánh răng chuyên dụng cho thú cưng để vệ sinh răng miệng 2-3 lần/tuần. Thói quen này giúp làm sạch mảng bám, giảm nguy cơ viêm lợi, viêm chân răng và phòng ngừa loét miệng tái phát.

2. Điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp

• Thức ăn mềm, dễ nhai nuốt: Khi mèo bị lở loét miệng, thức ăn khô, cứng hoặc xương sẽ làm tổn thương thêm các vết loét. Thay vào đó, SEN nên cho mèo ăn các món mềm như pate cho mèo, cháo loãng hoặc thức ăn ướt giàu dinh dưỡng và đừng quên tại cửa hàng Petchoice đang cung cấp thức ăn cho mèo bạn có thể ghé qua tham khảo nhé.
• Bổ sung dưỡng chất: Thức ăn cần cung cấp đầy đủ protein, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ quá trình hồi phục niêm mạc miệng và tăng cường hệ miễn dịch cho mèo.
• Đảm bảo đủ nước uống: Lở miệng khiến mèo dễ mất nước do biếng ăn hoặc đau rát khi uống nước. Nên cung cấp nước sạch, thường xuyên thay nước và có thể bổ sung nước bằng sữa dưỡng thể dành riêng cho mèo nếu cần.

3. Sử dụng thuốc và điều trị y tế khi cần thiết

• Thuốc giảm đau và kháng viêm: Khi vết loét gây đau nhiều, bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng viêm để giúp mèo dễ chịu hơn, ăn uống bình thường và tránh căng thẳng.
• Điều trị bệnh lý răng miệng hoặc virus: Nếu nguyên nhân lở miệng xuất phát từ viêm nướu, cao răng, nhiễm virus calicivirus hoặc các bệnh lý khác, bác sĩ sẽ thiết lập phác đồ chuyên biệt. Các biện pháp có thể bao gồm:
  • Làm sạch cao răng, cạo vôi răng và điều trị viêm nướu.
  • Sử dụng thuốc kháng virus hoặc kháng sinh theo đúng liều lượng và thời gian chỉ định.
  • Trong một số trường hợp nghiêm trọng, nhổ răng hoặc phẫu thuật sẽ được cân nhắc để loại bỏ nguyên nhân gây loét.

4. Bảo vệ môi trường sống và thói quen sinh hoạt

• Giữ môi trường sạch sẽ: Sàn nhà, ổ nằm, chăn, đồ chơi nên được vệ sinh định kỳ bằng nước nóng hoặc dung dịch khử khuẩn an toàn cho thú cưng.
• Hạn chế tiếp xúc với hóa chất và vật sắc nhọn: Tránh để mèo liếm phải hóa chất, tẩy rửa, thuốc trừ sâu hoặc cắn các vật dụng sắc nhọn như kéo, mảnh nhựa vỡ.
• Vệ sinh bát ăn và nước uống thường xuyên: Thức ăn thừa và nước uống bẩn là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm phát triển, làm chậm quá trình hồi phục của vết loét miệng.

5. Theo dõi và chăm sóc liên tục

• Theo dõi sát tình trạng sức khỏe: Quan sát sự thay đổi trong ăn uống, hành vi, cân nặng và các triệu chứng đau rát.
• Khám định kỳ với bác sĩ thú y: Đưa mèo đi khám định kỳ để đánh giá hiệu quả điều trị, điều chỉnh phác đồ nếu cần và phát hiện sớm các biến chứng.

Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc cho người hoặc mẹo dân gian để điều trị lở miệng cho mèo. Việc này có thể khiến vết loét nặng hơn hoặc gây ngộ độc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mèo.

Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị lở miệng ở mèo là bước quan trọng giúp SEN chăm sóc thú cưng toàn diện và kịp thời. Khi phát hiện sớm các biểu hiện bất thường như chảy nước dãi, miệng sưng đỏ hay biếng ăn, việc đưa mèo đến cơ sở thú y uy tín để thăm khám và điều trị sẽ giúp giảm đau, ngăn ngừa nhiễm trùng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho mèo. Đồng thời, duy trì vệ sinh răng miệng, chế độ ăn hợp lý và môi trường sống sạch sẽ sẽ hỗ trợ quá trình hồi phục và phòng ngừa tái phát.