Khi mèo nhà bạn bỗng nhiên đi tiểu ra máu, đó không chỉ là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe mà còn khiến ai cũng phải lo lắng. Hiện tượng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những vấn đề nhẹ nhàng đến những bệnh lý nghiêm trọng cần được can thiệp kịp thời. Để hiểu rõ hơn về tình trạng mèo đái ra máu và cách xử lý phù hợp, hãy cùng Petchoice tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Mèo đái ra máu là gì?
Mèo đái ra máu (hay còn gọi là tiểu ra máu) là tình trạng trong nước tiểu của mèo có lẫn máu biểu hiện bằng màu đỏ, hồng nhạt hoặc đôi khi chỉ phát hiện qua kính hiển vi (tiểu vi huyết). Tình trạng này có thể kèm theo các triệu chứng khác như mèo đi tiểu nhiều lần nhưng lượng ít, đau rát, kêu gào khi đi tiểu, hoặc bỏ ăn, mệt mỏi.
Tiểu ra máu không phải là bệnh mà là dấu hiệu cảnh báo một số rối loạn nghiêm trọng trong hệ tiết niệu hoặc toàn thân, chẳng hạn như:
- Viêm bàng quang, nhiễm trùng đường tiểu
- Sỏi thận, sỏi bàng quang
- Tổn thương hoặc viêm niệu đạo
- Ngộ độc, rối loạn đông máu, hoặc bệnh gan/thận
- Khối u, ung thư đường tiết niệu
Việc phát hiện sớm và xác định đúng nguyên nhân là rất quan trọng để điều trị hiệu quả và tránh biến chứng nguy hiểm cho mèo. Nếu bạn thấy dấu hiệu nước tiểu có màu lạ hoặc nghi ngờ có máu, hãy đưa mèo đến bác sĩ thú y càng sớm càng tốt.
Nguyên nhân khiến mèo đái ra máu
Tình trạng mèo đi tiểu ra máu thường bắt nguồn từ những tổn thương hoặc rối loạn ở hệ tiết niệu, nhưng cũng có thể liên quan đến các vấn đề nội tạng nghiêm trọng khác. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:
1. Viêm nhiễm đường tiết niệu (UTI)
Là nguyên nhân hàng đầu khiến mèo đái ra máu. Vi khuẩn virus hoặc nấm có thể xâm nhập vào bàng quang, niệu đạo, thận, gây viêm và tổn thương niêm mạc tiết niệu.
Triệu chứng đi kèm: tiểu rắt, tiểu đau, đi tiểu nhiều lần, nước tiểu có màu hồng, đỏ hoặc sẫm màu. Mèo có thể kêu gào khi đi tiểu và liếm vùng sinh dục thường xuyên.
2. Sỏi thận, sỏi bàng quang
Khoáng chất dư thừa trong nước tiểu tích tụ lại thành tinh thể hoặc sỏi, gây cọ xát, rách niêm mạc hoặc tắc nghẽn đường tiết niệu.
Biểu hiện: mèo khó tiểu, tiểu ngắt quãng, nước tiểu lẫn máu, có thể rặn mạnh, đau đớn. Trường hợp nặng có thể gây bí tiểu hoàn toàn đặc biệt nguy hiểm với mèo đực.
3. Chấn thương vùng bụng hoặc cơ quan tiết niệu
Các tai nạn như ngã từ trên cao, bị vật cứng đập vào bụng, bị cào/cắn hoặc vật sắc đâm trúng có thể gây tổn thương mô mềm và mạch máu vùng niệu đạo, làm máu lẫn vào nước tiểu.
Biểu hiện kèm theo: sưng, đau bụng, dáng đi bất thường, có thể lẫn máu trong nước tiểu mà không rõ nguyên nhân.
4. Khối u trong đường tiết niệu
U lành tính hoặc ác tính tại bàng quang, niệu đạo có thể làm chèn ép dòng tiểu, gây loét niêm mạc, vỡ mao mạch và dẫn đến tiểu ra máu.
Dấu hiệu đi kèm: mèo sụt cân, chán ăn, mệt mỏi kéo dài, có thể sờ thấy khối u bất thường ở vùng bụng dưới.
5. Bệnh lý về thận (viêm, suy thận, thận hư…)
Tổn thương ở thận ảnh hưởng đến chức năng lọc máu, làm hồng cầu rò rỉ vào nước tiểu.
Triệu chứng thường gặp: nước tiểu loãng hoặc ít, mèo mệt, uể oải, biếng ăn, có thể nôn mửa và giảm cân nhanh.
6. Rối loạn đông máu
Nguyên nhân có thể do:
- Mèo bị ngộ độc thuốc diệt chuột (gây thiếu vitamin K).
- Mèo mắc bệnh di truyền ảnh hưởng đến khả năng đông máu.
- Biểu hiện kèm theo: xuất huyết niêm mạc miệng, chảy máu mũi, nôn ra máu, vết bầm dưới da, tiểu ra máu kéo dài.
7. Ngộ độc (bả chuột, thuốc trừ sâu, thức ăn ôi thiu…)
Chất độc gây tổn thương hệ tiêu hóa, gan, thận và phá vỡ cơ chế đông máu, khiến máu xuất hiện ở nhiều vị trí bao gồm cả trong nước tiểu.
Triệu chứng thêm: mèo run rẩy, nôn mửa, tiêu chảy, bỏ ăn, thở yếu, da/môi sưng đỏ hoặc nổi mẩn.
8. Chế độ ăn uống không hợp lý
Chế độ ăn toàn thức ăn khô, thiếu nước hoặc không cân bằng dưỡng chất sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tiết niệu như sỏi, viêm bàng quang, UTI…
- Lưu ý: mèo ít uống nước có nguy cơ cao hơn; việc ăn uống không điều độ, thay đổi đột ngột thức ăn cũng là tác nhân tiềm ẩn.
Cách xử lý và điều trị mèo đái ra máu
Việc phát hiện và xử lý sớm sẽ giúp mèo tránh được các biến chứng nặng và hồi phục nhanh chóng. Dưới đây là các bước xử lý và phương pháp điều trị cụ thể mà người nuôi cần nắm rõ:
1. Theo dõi sát triệu chứng ban đầu
Khi phát hiện nước tiểu mèo có màu hồng, đỏ sẫm, có thể lẫn máu cục hoặc mèo tiểu khó, rặn nhiều lần nhưng lượng nước tiểu ít, kèm theo các biểu hiện như mệt mỏi, bỏ ăn, bạn cần:
- Quan sát màu sắc nước tiểu, tần suất đi tiểu và các hành vi bất thường.
- Ghi lại thời điểm khởi phát triệu chứng và những thay đổi về thể trạng của mèo để cung cấp thông tin chi tiết cho bác sĩ thú y.
2. Đưa mèo đến cơ sở thú y càng sớm càng tốt
Việc tự điều trị tại nhà là không nên vì tiểu ra máu là biểu hiện của nhiều nguyên nhân khác nhau, chỉ bác sĩ thú y mới có thể xác định chính xác qua:
- Khám lâm sàng, kiểm tra vùng bụng dưới, niệu đạo.
- Xét nghiệm nước tiểu để đánh giá có viêm nhiễm, máu ẩn, pH nước tiểu bất thường hay không.
- Xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng gan thận, chỉ số viêm, mức độ mất nước.
- Chụp X-quang, siêu âm bụng để phát hiện sỏi bàng quang, khối u, dị vật hoặc dấu hiệu bất thường ở thận.
3. Phác đồ điều trị tùy theo nguyên nhân
Sau khi chẩn đoán bác sĩ thú y sẽ xây dựng phương án điều trị cụ thể thường bao gồm:
- Trường hợp viêm nhiễm đường tiết niệu (UTI): Dùng kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc lợi tiểu và hỗ trợ đề kháng.
- Sỏi thận, sỏi bàng quang: Có thể sử dụng thuốc làm tan sỏi nhỏ hoặc phẫu thuật lấy sỏi nếu kích thước lớn hoặc gây tắc nghẽn đường tiểu.
- Khối u đường tiết niệu: Tùy loại u lành hay ác tính mà điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật.
- Rối loạn đông máu do ngộ độc (bả chuột, hóa chất): Sử dụng thuốc giải độc (vitamin K), truyền dịch, truyền máu trong trường hợp mất máu nghiêm trọng.
- Bệnh thận, suy gan: Truyền dịch, điều trị nội khoa hỗ trợ chức năng gan – thận và kiểm soát triệu chứng đi kèm.
4. Chăm sóc hỗ trợ tại nhà sau điều trị
Sau khi được điều trị tại cơ sở thú y việc chăm sóc đúng cách tại nhà giúp mèo nhanh hồi phục và phòng ngừa tái phát:
- Tăng cường uống nước: Đảm bảo luôn có nước sạch để hạn chế lắng đọng khoáng chất và hỗ trợ hệ bài tiết.
- Cho ăn thức ăn ướt hoặc loại đặc trị hệ tiết niệu (urinary food): Hạn chế sỏi và hỗ trợ phục hồi bàng quang, thận.
- Hạn chế thức ăn nhiều muối, nhiều đạm và chất béo động vật.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ, giảm stress cho mèo: Tránh tiếng ồn lớn, thay cát vệ sinh hằng ngày, đảm bảo chỗ nghỉ yên tĩnh.
- Tái khám theo lịch của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc dù triệu chứng thuyên giảm.
5. Phòng ngừa tái phát hiệu quả
- Khám sức khỏe định kỳ mỗi 6–12 tháng để phát hiện sớm bất thường.
- Theo dõi lượng nước tiểu và hành vi đi vệ sinh hằng ngày.
- Không để mèo tiếp xúc với bả chuột, thuốc trừ sâu, chất độc.
- Đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng, phù hợp theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe.
Mèo đi tiểu ra máu là tình trạng không thể xem nhẹ. Chủ nuôi cần hành động nhanh chóng, đúng cách và phối hợp chặt chẽ với bác sĩ thú y để đảm bảo sức khỏe đường tiết niệu và toàn trạng cho mèo. Việc phát hiện sớm, xử lý đúng và chăm sóc khoa học sẽ giúp chú mèo của bạn sớm khỏe mạnh trở lại.
